კოვიდპანდემიის უარყოფითი გაველნა სურსათზე - პროდუქტები გაძვირდება!

მარცვლეული კულტურის ინდექსები ბირჟებზე 5-წლიან მაქსიმუმისკენ დაიძრა, რაც ბოლო 5 წლის განმავლობაში შედარებით დაბალ შუალედში მერყეობდა. ხორბლის ფასი, დეკემბრის ფიუჩერსებით, აშშ-ს საფონდო ბაზარზე 5-წლიან მაქსიმუმზე ავიდა. ასევე, ფასების ზრდა მოხდა სიმინდსა და სოიოს კულტურებზეც (ჯერჯერობით მხოლოდ ბრინჯის ფასი დგას სტაბილურად.) სიმინდი მსოფლიოში ითვლება მარცვლეულად, რომელიც ძირითადი საკვები პროდუქტია მეფრინველეობისა და მეცხოველეობის დარგებში.

შეგახსენებთ ,რომ მიმდინარე წლის აგვისტოდან დღემდე აშშ-ში ფასები სურსათზე, საშუალოდ, 3,5%-ითაა მომატებული.
იმ გარემოების გათვალისწინებით, რომ რამდენიმე წლის წინ, ფსს-მა ინფლაციის გაანგარიშებიშების მეთოდოლოგიდან სურსათსა და საწვავზე ფასების მატება ამოიღო, ანუ ინფლაციის მაჩვენებელს ითვლიან სურსათსა და საწვავზე ფასების ზრდის უგულვეფელყოფით, ინფლაციის მაჩვენებლის მატება ხდება გაცილებით დაბალი ტემპით, ვიდრე ეს სინამდვილეშია. აშშ-ში ამჟამად ინფლაციის საშუალო სტატისტიკური მაჩვენებელი 2%-ის ფარგლებშია და ფსს ამ მაჩვენებელს იღებს ორიენტირად. ეს იმას ნიშნავს, რომ ფსს, რომელიც აქტიურად ატარებს რბილ ფულად საკრედიტო პოლიტიკას და ამისთვის ძირითად ორიენტირად იყენებს ინფლაციის დაბალ მონაცემს, ყურადღებას ამახვილებს დასაქმებულთა რაოდენობის ცვლილების მაჩვენებელზე. დიდი ალბათობით, აგროსამრეწველო ინდუსტრიის პროდუქციაზე ფასების ზრდამ ჯაჭვურად ეკონომიკის სხვა სექტორებშიც შეიძლება, გარკვეული ძვრები გამოიწვიოს.

დიდ ანალიზს არ საჭიროებს იმის მიხვედრა, რომ სიმინდსა და სოიოს კულტურებზე ფასების ზრდა პირდაპირ მოქმედებს ხორცის ფასის ზრდაზე, რომელიც უკვე გათვალისწინებულია ინფლაციის გათვლის მეთოდოლოგიაში.
დღევანდელი პროგნოზით, უკრაინაში ხორბლისა და სიმიდის მოსავალის მაჩვენებლები, რომლებიც ამ დღეებში უნდა გამოქვეყნდეს, იქნება იმაზე ცუდი, ვიდრე ნავარაუდევია. აღნიშნული ინფორმეცია კი მყისიერად გაზრდის აშშ-ის ბაზარზე მარცვლეულის ფასს და შესაბამისად, ჯაჭვური რეაქციით ფასების ზრდა მოხდება მსოფლიოს სხვა ფინანსურ ბაზრებზეც.

ზემოხსენებულ პროდუქტებზე ფასების ზრდასა და მისგან გამოწვეულ ინფლაციურ პროცესებს მომხმარებელი და ინვესტორი აღიქვავს ცოტა განსვავებულად, ვიდრე ძირითადი მსოფლიო ფინანსური მარეგულირებელი, როგორიც გახლავთ აშშ-ის ფსს. კერძოდ, მომხმარებლები და ინვესტორები აკვირდებიან ოქროს ფასს, რომელიც ყველაზე ლიკვიდურ აქტივად მიიჩნევა.

თუ გავითვალისწინებთ, რომ სიმინდი ძირითადი ნედლეულია ეთანოლის მისაღებადაც, რომელიც ასევე, ირიბად მოქმედებს ისეთი თეთრი ნავთოპროდუქტების ფასებზე, როგორიცაა ბენზინი, ბენზინის ფასის მატება თავისთავად ზეგავლებას ახდენს ნავთობის ფასზე, მიუხედავად იმისა, თუ რა გადაწყვეტილებას მიიღებს ოპეკის ქვეყნები ნოემბრის თვეში.

ამიტომ, მაღალი ალბათობით, საშუალოდ, 5- დან 12 თვის პერიოდში ნავთობის ფასების ვარდნას არ უნდა ველოდოთ.

კოვიდპანდემიის ფონზე, ცხადია, რომ ინფლაცია იქნება იმაზე მეტი, ვიდრე ამას ელოდებიან ცენტრალური ბანკის მესვეურები. ამიტომ, მათ მოუწევთ შეინარჩუნონ რბილი ფულადსაკრედიტო პოლიტიკა.

რადგანაც საქართველოს ეკონომიკა მსოფლიო ეკონომიკის ქსოვილის ნაწილია, დიდი ყურადღება უნდა მიექცეს აგრო-სამრეწველო დარგების განვითარებას და დროულად უნდა მოხდეს ამ კუთხით მნიშვნეოვანი ნაბიჯების გადადგმა. ასევე, აუცილებელია, რეგულატორმა ძირეულად გადახედოს ფულად-საკრედიტო პოლიტიკას და ის ქვეყნის ეკონომიკური განვითარების ფერხულში ჩააყენოს. ამის შესახებ ჩვენი მოსაზრება არაერთხელ გამოგვითქვამს საჯაროდ, სოცქსელებსა და მედიის საშუალებითაც.

ზემოთმოყვანილი პროგნოზი, მაღალი ალბათობით, საშუალოდ, 4 -დან 12-თვემდე პერიოდში შევა მოქმედებაში და, სავარაუდოდ, მივიღებთ რეალობას, სადაც ოქროზე, საწვავსა და პროდუქტებზე ფასები იქნება მომატებული. ამის ფონზე კი ამერიკული დოლარი, როგორც მსოფლიოს მთავარი სარეზერვო ვალუტა, მოჰყვება ზეწოლის ქვეშ.

ნიკა შენგელია, ანალიტიკოსი, ეკონომიკურ მეცნიერებათა დოქტორი