„კარგი ქრისტიანების“ აგრესია და თავდასხმა მედიაზე ანუ აზრის სიღატაკე ბრწყინვალების გარეშე

როდესაც საპატრიარქომ მორიგი რისხვა დაატეხა მედიას და ლამის დედამიწაზე არსებულ ყველა ცოდვაში დაადანაშაულა, დაკვირვებული თვალი ადვილად შეამჩნევდა, რომ საზოგადოების ცალკეულ წარმომადგენელთა ემოციურ -იმპულსური აღშფოთების ფონზე თავად მედია საშინლად უმწეოდ და უსუსურად გამოიყურებოდა - უფრო მეტიც, დამცველებსა და სიტყვის შემშველებლებს საკუთარი სივრცის მიღმა ეძებდა.

ამ ყველაფერს რამდენიმე მიზეზი აქვს - საპატრიარქოს წინაშე ვალდებულებებიდან დაწყებული, არასაკმარისი განათლებით დასრულებული, რომელიც მედიის წარმომადგენელთა ნაწილსაც „ღვთის შიშის“ პირობებში აცხოვრებს.

საპატრიარქოს წინაშე აღებული ვალდებულებები სიხარბის ნაწილია, გაუნათლებლობა და მეტწილად განათლებულობის პოზა - მით უფრო რწმენისა და ქრისტეს კონტექსტში ფარისევლობის აპოლოგია. უფრო მძაფრად თუ ვიტყვი სიცრუეში ცხოვრების კომფორტი. ამ შემთხვევაში არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს, ხარ მორწმუნე თუ არა - აი, დღემდე რომ ვერ მიხვდი, ღმერთი ღირებულებაა და არა თეთრწვერიანი ბაბუა - იმ ღმერთის გამუდმებული ღალატით ხარ დაკავებული.

ეკლესიასა და საპატრიარქოზე „მსჯელობისას“ მეტწილად ყველა მედიასაშუალება ცდილობს იბრჭყვიალოს, თითქოს ღმერთს აწონებენ თავს - „აი, ჩვენ, შენთვის და სიმართლისთვის დამაშვრალნი“, რეალურად კი თითქმის ყველა ჯერზე, „ექსკლუზიური“ თემის გააზრების სრულ უმეცრებასთან გვაქვს საქმე.

ისე, იცოდით, რომ თალმუდში არის ასეთი სიტყვები - „გაუნათლებელი ხალხი არ აღდგება“.  მეც, ჩვენც, ექიმიც, მეწაღეც და ჟურნალისტიც ხალხია...

არანაირი მეოთხე ხელისუფლება დღეს მედია არ არის - ყოველ შემთხვევაში საქართველოში და ვიდრე ამას თავად არ აღიარებენ არაფერი გამოვა. დღეს ქართული მედია, განსაკუთრებით სამაუწყებლო, საზოგადოების მსახური კი არა პოლიტიკური ინტერეს ჯგუფების მსახურია და მათი ნების აღმსრულებელი. შესაბამისად, თავიც რომ მოიკლას ვინმემ, იმის მტკიცებით, თითქოს მას აქვს დამოუკიდებელი სარედაქციო პოლიტიკა და არის თავისუფალი საკუთარ „შემოქმედებაში“, მორიგი ტყუილი იქნება - „მამალი“ ფეიკ ნიუსი. 

სწორედ ეს განაპირობებს მეტწილად იმასაც, რომ მედიასაშუალებების უმეტესობაში თემაზე მუშაობა ფაქტის კონსტატაცია (ისიც გასარკვევია რამდენად სწორად) და ორიოდე კომენტარი ჰგონიათ, დასკვნად კი „კომენტატორების“ მოსაზრებებს მიაყოლებენ, როგორც საკუთარ ნაფიქრალს. რაც შეეხება თემებს - თემების გაშლა ნებისმიერ სფეროში მომხდარ ფაქტზე თუ მოვლენაზეც კი - ძლიერი ქარიდან დაწყებული, თაკარა მზითა და უხვთოვლობით დასრულებული, იმ პოლიტიკური ჯგუფის ბრალია, რომელიც კონკრეტულ მედიასაშუალებას თვალში არ მოსდის.

მაგრამ... მაგრამ...

მე არ ვაპირებ მაკიაველის რევიზიას კონკრეტულად იმ ასპექტში, რომ გაბედულება არის აუცილებლობა. ამაში ნამდვილად ვერავინ დამძრახავს. ამიტომაც პირდაპირ და მკაფიოდ ვიტყვი - გავიმეორებ არაერთხელ ჩემს მიერვე თქმულს - საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიაც და მრევლიც კერპსა და ქრისტეს შორის არის გაჭედილი და აქ აუცილებლად უნდა ვთქვა, რომ ამ აბსურდულ მდგომარეობაშია გაჭედილი ხელისუფლებაც და მედიაც.

ქვემოთ რაზეც ვისაუბრებ, ამაზე ჩემს ერთ-ერთ ნაშრომში საკმაოდ ვრცლად წერია. სამეცნიერო სივრცეებში ბევრ უფრო წონად და კვალიფიციურ ნაშრომებსაც იპოვის ადამიანი. ეს ყველაფერი კი იმისთვის იქმნება, იწერება, ითქმება, რომ საპატრიარქომ ვერც მედიის, ვერც სხვადასხვა საზოგადოებრივი ჯგუფების და ვერც სახელმწიფოს შანტაჟი ვერ შეძლოს. თუმცა აქვე ყოველგვარი ცინიზმის გარეშე შევნიშნავ - რომ წაიკითხო კითხვა უნდა იცოდე, რომ დაინახო - თვალი გაახილო და მოისმინო - ყური მიუგდო. ამ უნარებს კი თანამედროვე მედია, საზოგადოების მნიშვნელოვანი ნაწილი და ხელისუფლებები არ ფლობენ.

მაშ ასე: სულ რაღაც სამი ათეული წლის წინ საბჭოთა საქართველოს მოქალაქეებმა კერპი გაუაზრებლად, ყოველგვარ სწავლებაზე დაყრდნობით, ჩაანაცვლეს ქრისტეთი. დღეს „კარგ ქრისტიანს“ თამაშობენ არა მხოლოდ კომუნისტები, სოციალისტები, ლიბერალები, კონსერვატორები, მემარჯვენე-მემარცხენეები, არამედ სხვადასხვა საზოგადოებრივი ჯგუფის წარმომადგენლები. ჯვარი გაქვს? ტაძარში დადიხარ? – „კარგი ქრისტიანებისა“ და მათი მოძღვრებისთვის „ურწმუნოთა“ მამხილებელ საშუალებად იქცა. განსაკუთრებული აგრესიით ამ მხრივ ის ადამიანები გამოირჩევიან, რომლებსაც არ უცხოვრიათ საბჭოთა კავშირში. მიზეზი? საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის მენტალური მორჩილება და „ძმური კავშირი“ ერთმორწმუნე იმპერიის მთავარ იდეოლოგიურ ინსტიტუციასთან - მოსკოვისა და სრულიად რუსეთის საპატრიარქოსთან. სწორედ მათი სწავლების საფუძველზე აღზრდილი მრევლია „ურწმუნოთა მდევნელი“ და „რწმენის დამცველი“. 

ქართული სახელმწიფოს მიერ დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდგომ თვალნათელი გახდა, რომ ეკლესიამ, საპატრიარქოს სახით, არათუ უარი თქვა იმ მავნებლურ და მახინჯ თვისებებზე, რომელიც საბჭოთა მემკვიდრეობიდან მიიღო, არამედ უფრო განავითარა ის. აქ არ ვსაუბრობთ იმ მანკიერებაზე, რომელიც აშკარად თვალნათელია _ თუნდაც რუსულ ეკლესიასთან, რუსეთის სახელმწიფოსთან „ძმურად მონური“ თანამშრომლობით, არამედ ვსაუბრობ უკიდურეს კომფორმიზმზე, რომლის ფარგლებშიც საპატრიარქო, უმეტესი ღვთისმსახურები, ბოროტად იყენებენ არა მხოლოდ მრევლს, არამედ სახელმწიფოს ინსტიტუციებს საკუთარი ძლევამოსილებისთვის.

დამოუკიდებლობის პერიოდში უამრავი ტაძრისა და ეკლესიის შენების მიუხედავად, ჩვენ მივიღეთ მოცემულობა, როდესაც ამ ტაძრებისა და ეკლესიების უმეტესობა დაცლილია სულიერებისგან, როდესაც მასში ხშირ შემთხვევაში მსახურობენ სათანადო განათლების არმქონე ღვთისმსახურები, როდესაც საეკლესიო გარემო არსებობს სიყვარულის გარეშე და როდესაც მრისხანება გახდა „მრევლის სწორ გზაზე დაყენების“ ერთადერთი იარაღი. 

მეტიც: ჩვენ დღეს გვაქვს მოცემულობა, როდესაც ადამიანებს ღმერთით აშინებენ. სწორედ ღმერთისგან თუ ღმერთით „შეშინებული“ ადამიანები არ აპროტესტებენ ღვთისმსახურთა უამრავ მანკიერებას.

ქრისტეს რელიგია საკმაოდ მოქნილია იმისთვის, რომ უპასუხოს ნებისმიერ გამოწვევას, მაგრამ ამას სჭირდება ჩაღრმავება, ცოდნა, სათანადო განათლება და შინაგანი განწყობები. ჩვენ გვაქვს მოცემულობა, როდესაც საქართველოს მართლმადიდებელ ეკლესიაში პირადი კომფორტისა და კეთილდღეობის მიღმა ყველაფერი ახალი არის ნიველირებული, როდესაც მხოლოდ წარსულის მაგალითებითა და წესებით (ვაღიაროთ, ხშირ შემთხვევაში დამახინჯებულად) ხდება პრობლემების გადაწყვეტა. მაგალითად წინა წლების ეპისტოლეებიდან გადმოკოპირებული მოსაზრებების სიუხვეც კმარა, თითქოს სამყარო და გამოწვევები იყოს იგივე, რაც 10 ან, გნებავთ, 20 წლის წინ. ბარემ შევნიშნავ, რომ მედია ამაზე საერთოდ არაფერს ამბობს, სამწუხაროდ სპეციალისტებიც არ აქცევენ სათანადო ყურადღებას.

არ გაგჩენიათ კითხვა, რატომ ეშინიათ საპატრიარქოში და მის ფარგლებს გარეთაც პლურალიზმის? რატომ ეშინიათ ეკლესიაში სხვა ან განსხვავებულ ადამიანთან (და აქ მნიშვნელობა არ აქვს განსხვავებულობის არსს) დიალოგის? რატომ ეშინიათ განსხვავებულად მოაზროვნე ადამიანების შეცნობა? განა, სხვისი აზრის მოსმენა, პატივისცემა და დიალოგი სათნოება არ არის, რადგან ადამიანები ერთარსნი და თანაბარნი არიან უფლის წინაშე? რატომ ეშინიათ საქართველოს ეკლესიაში პლურალიზმის, რომელიც სეკულარული საზოგადოებების ცხოვრების ნორმას წარმოადგენს. 

არა მხოლოდ საქართველოს მართლმადიდებელ ეკლესიაში, ქართულ საზოგადოებაში და სახელმწიფოში უნდა ესმოდეთ, რომ თანამედროვე საზოგადოების პლურალისტური და დემოკრატიული ხასიათის გამო ადამიანების დასარწმუნებლად ან, გნებავთ, გადასარწმუნებლად, არსებობს ერთადერთი გზა _ დიალოგი და არა კომბლით სირბილი, ჯვრითა თუ ხატებით აქციების, დემონსტრაციების მოწყობა, რომელიც საზოგადოებაზე, ცალკეულ ჯგუფებზე, გნებავთ, ცალკეულ ინდივიდებზე ძალადობაა. თუ ამის მიზეზის შეცნობა გნებავთ, ის მარტივი ასახსნელია _ ღმერთით დაშინება, რაც უკვე ვახსენე. ხშირად ეს დაშინება, ანუ ძალადობა, იდეოლოგიურად არგუმენტირებულია ეროვნული ტრადიციებით, ფასეულობების, ღირებულებების დაცვით და აუცილებლად გაჯერებულია რელიგიასა და ღმერთზე აპელირებით.

სწორედ ეკლესიის ეს პოზიცია _ „შიშის ბატონობა“ _ განსაზღვრავს სახელმწიფოში პოლიტიკურ თუ სხვა ინტერეს ჯგუფების დაპირისპირებას და ძალადობას. არასაკმარისი ინტელექტუალური რესურსების, არგუმენტების, განათლების ფლობა განაპირობებს აგრესიას, რომელიც წარმოშობს დაპირისპირებულ მხარეებს შორის უკიდურეს ძალადობასა და დაუნდობლობას.

ეკლესია, უფრო სწორად, საპატრიარქო, მუდამ მხარეს წარმოადგენს და ის ყოველთვის ირჩევს ძლიერს _ მისგან ბენეფიტების მისაღებად. თუმცა საპატრიარქოს არც ის უჭირს, რომ მისთვის საჭირო დროს და ვითარებაში არათუ ხელისუფლებები _ სახელმწიფო აშანტაჟოს.

ამით იმის თქმა მინდა, რომ საქართველოს მართლმადიდებელმა ეკლესიამ პოლიტიკურ პლურალისტურ გარემოშიც კი ვერ შეძლო ყოფილიყო თანამედროვე გამოწვევების მიმართ ადეკვატური და რა გასაკვირი უნდა იყოს მისი ანტიპლურალისტული ქცევა ცალკეულ ინდივიდებთან და საზოგადოებრივ ჯგუფებთან, ცალკეული სფეროს წარმომადგენლებთან მიმართებით.

მორწმუნეებს, მართლმადიდებელ ქრისტიანებს, მრევლს, ღვთისმსახურებს არ ესმით, რომ ქრისტიანობა, ეკლესია, ჩვენს შემთხვევაში მართლმადიდებლობა, არის ცოცხალი ორგანიზმი და რელიგია ადამიანებისთვის და არა ღვთისმსახურებისთვის, რაოდენ დიდ იერარქიულ საფეხურზეც არ უნდა იმყოფებოდნენ ისინი.

რამდენიც არ უნდა იუაროს ეს მოცემულობა მედიამ, მას აქვს უდიდესი პასუხისმგებლობა იმაში, რომ საპატრიარქოს და საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის თანამედროვე, მანკიერი სახისმეტყველების გამოძერწვაში უდიდესი როლი შეასრულა.

ამ დროს შესაძლებელი იყო ეს ყველაფერი ყოფილიყო სხვაგვარად, პირველ რიგში სახელმწიფოსთვის სასარგებლოდ, შესაბამისად ეკლესიისთვისა და მისი მრევლისთვის სასიკეთოდაც.

კითხვა საპატრიარქოსთან და ქართულ მედიასთან:

2000 წლის წლის ვინმემ იცოდა, რა იყო საზოგადოებრივი აზრი იმ გაგებითა და გააზრებით, როგორადაც დღეს მას აღვიქვამთ? არსებობდა კი საზოგადოებრივი აზრის ფორმირების მეთოდოლოგია, წესები, ტექნოლოგიები?

შესაძლოა, ვინმეს გაუჩნდეს მოსაზრება, რომ მაცხოვრისა თუ მოციქულების ირგვლივ შემოკრებილი ადამიანები იყვნენ ცნობისმოყვარეები, სიმართლის მაძიებლები, მეტიც _ ეძებდნენ ღმერთს, ჭეშმარიტებას ან სულაც უსმენდნენ საინტერესო მთხრობელს _ მასწავლებელს. შეიძლება, ვიღაც უფრო შორს წავიდეს და თქვას, რომ ადამიანებს მუდმივად სჭირდებათ სეირი, სანახაობა. და?

ის, რომ ეს ყველაფერი სიმართლეა და ამ სიმართლის გასამდიდრებლად კიდევ უფრო მეტი ეპითეტისა თუ მაგალითის, შედარების მოხმობაა შესაძლებელი. მაგრამ ამ ყველაფერს ერთად რა ჰქვია, ანუ უფრო სწორად თუ დავსვამ კითხვას, _ რით მივიდნენ ადამიანები რწმენამდე? განსაკუთრებით ისინი, რომლებსაც არასოდეს უნახავთ, არასოდეს მოუსმენიათ ქრისტესთვის?

ერთმნიშვნელოვნად შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ეს იყო საზოგადოებრივი აზრის ფორმირების უპრეცედენტო აქტი იმ ეპოქისთვის, სადაც არ არსებობდა მასობრივი ინფორმაციის საშუალებები.

ადამიანები, რომლებიც ნებისმიერ ადგილას საუბრობდნენ ახალ რელიგიაზე ან „ახალ ღმერთზე“, გადაჰქონდათ ამბავი _ ინფორმაცია, ერთი ადგილიდან მეორე ადგილას, ახდენდნენ ნანახის ან მოსმენილის რეტრანსლირებას, იყვენ ჩვეულებრივი კორესპონდენტები, რეპორტიორები. ხოლო ისინი, რომლებიც ამავდროულად ახდენდნენ ფაქტებისა და მოვლენების მრავალმხრივ წარმოჩენას _ რეალურად იყვნენ ჟურნალისტები. 

გაითვალისწინეთ, მე ვსაუბრობ რიგით ადამიანებზე, რომელთაც არანაირი სტატუსი არ გააჩნდათ. ეს გახლდათ ერთგვარი სამოქალაქო ჟურნალისტიკა იმ შესაძლებლობებით, რომელიც იმ პერიოდში არსებობდა _ ანუ ვერბალური რეტრანსლირების საშუალებით.

თუ ჩვენი თვალსაწიერი და გააზრება იმის იქეთ არ მიდის, რომ პირველი ჟურნალისტი ფოსტალიონია და ცალკე მხოლოდ წისქვილს ვაძლევთ მედიასთან ასოცირების „უფლებას“. 

პოლემიკით, მწიგნობრობით, განათლებით, კითხვების დასმით და მათზე პასუხის გაცემით, ეჭვების გაფანტვით ადამიანი ხვდებოდა, რა იყო ქრისტიანობა და ვინ იყო ქრისტე, იგი ხდებოდა მოშურნე ქრისტიანი - კარგი ქრისტიანი.

და არა ისე, როდესაც გარემოებების გათვალისწინებით, შიშით თუ თვითგადარჩენის ინსტინქტის გამო იღებდა ვიღაც ქრისტიანობას და კერპს ქრისტეთი ცვლიდა.

დღევანდელი სტანდარტით „კარგი ქრისტიანი“ ნამდვილად არ არის მოშურნე ქრისტიანი. დღევანდელი სტანდარტით „კარგი ქრისტიანია“ „კვირის - ერთი წირვის ქრისტიანი“, მეტწილად კი ეკლესიის გვერდით ჩავლილი ქრისტიანი, რომელსაც არაფერი აინტერესებს იმის გარდა, რომ „კარგია“, რომ სამსჯავროც კარგი ექნება და რომ შეუძლია სხვა განიკითხოს _ ჯვრით თუ „ტაბურეტკით“, კომბლით დაედევნოს და დაუპირისპირდეს.

რა სჭირდება მაცხოვრის ანდერძს _ „დაიმოწაფეთ ყველა წარმართი“ _ პოლემიკა თუ კომბალი? და ვინ დგას მაცხოვრის გზაზე, _ ის, ვინც მსჯელობს, საუბრობს, ამტკიცებს თუ კომბლით დარბის და რეალურად ვინ არის კარგი ქრისტიანი და მოშურნე ქრისტიანი?

კიდევ ერთხელ დავაკვირდეთ, რაზეა საუბარი _ პოლემიკურ ღვაწლზე, განსაკუთრებით II-VI საუკუნეებში, როდესაც ხდებოდა საეკლესიო წესების ფორმირება, როდესაც აუცილებელი იყო თითოეული დოგმის ჩამოყალიბება, მისი სისტემატიზება და რაც მთავარია, ამ დოგმების ახსნა-დასაბუთება. მეტიც: აუცილებელი იყო ყველა წარმართის დამოწაფება.

სწორედ ამ პერიოდს უკავშირდება ყველაზე გამორჩეული და ძლიერი საეკლესიო პოლემიკური ნაშრომები. ნუ დაგვავიწყდება, რომ ზემოთ ხსენებული გამოწვევების გარდა, ქრისტიანობას _ ეკლესიას პოლემიკა უხდებოდა იუდაიზმთან, რაც არ იყო იოლი საქმე. რატომ მოვიხმე ეს მაგალითი? „პოლემიკურ ღვაწლში“ სინთეზირებული გვაქვს არა მხოლოდ საეკლესიო პუბლიცისტიკის, თეოლოგიური ნაშრომების გამორჩეული საზრისები, არამედ თითოეული აზრი წარმოჩენილია, როგორც უაღრესად მნიშვნელოვანი და არა აგრესიული, არამედ სიყვარულით გამსჭვალული. ჟანრობრივად შესაძლებელია ეს პოლემიკა ჩაითვალოს როგორც პუბლიცისტურ ასევე ანალიტიკურ მასალებად. ის, რომ საეკლესიო პუბლიცისტიკას აქვს გამორჩეული წონადი მნიშვნელობა, ამის განმაპირობებელი სწორედ ის გახლავთ, რომ მისი უმთავრესი საყრდენი ანალიტიკური და ფილოსოფიური აზროვნებაა.

თუნდაც ამ მაგალითის გააზრებით, გულწრფელი გააზრებით, საპატრიარქოში მინიმუმ სინანულს უნდა გრძნობდნენ იმის გამო, რომ ყოველ დღე საკუთარი აგრესიითა და მრისხანებით, შიშის ბატონობის სწავლების პროპაგანდირებით კარგავენ მრევლს და ადამიანებს ქრისტესკენ სავალ გზებს უხერგავენ. თუნდაც ამ მაგალითების გააზრებით საპატრიარქოში უნდა ხვდებოდნენ, რომ მედიას კი არ უნდა ესხმოდნენ თავს, არამედ ქმნიდნენ პლურალისტურ გარემოს და იყვნენ მედიის და საზოგადოების პარტნიორები.

ცალკე პრობლემაა თავად მედია, რომელიც საეკლესიო საკითხებს, პრობლემებს, პოზიტივსაც კი არაკვალიფიციურად აშუქებს და მისთვის მთავარი ამოცანა ფრიად გროტესკულია და ერთუცნობიანი ამოცანასავით მარტივი - იპოვნოს ბეწვი დირეში. საეკლესიო პრობლემატიკა ცალკეული პერსონების მორალურ-ზნეობრივ პრიზმაში განიხილოს და ამხილოს - პირდაპირ თუ არა, მინიშნებებით.

ამ დროს კვალიფიციური მსჯელობაში შესვლა მედიას უჭირს და თავსაც კი ვერ იცავს იქ სადაც მისი ბრალეულობა მინიმალურია და იმასაც ვერ ასაბუთებს, რომ აგრესია, რომელიც თუნდაც მისი მეშვეობით ვრცელდება სწორედ, რომ საპატრიარქოს ხელდასმული და ნაკვებია.

მედიაზე თავდასხმის აქტის დროს, გაახსენდა, რომელიმე ჟურნალისტს, პროდიუსერს, რედაქტორს ქრისტიანობის ისტორია, გაიაზრა ის როგორც ზემოთ შევეცადე გადმომეცა და ჰკითხა საპატრიარქოს წარმომადგენლებს: რა კავშირი ჰქონდათ ანდრია პირველწოდებულსა და წმინდა ნინოს, ჟურნალისტიკასთან?

როგორ ფიქრობთ რას უპასუხებდა ამ კითხვას „მცირედმორწმუნე -მედიის საეკლესიო ცენზორი?“ პასუხი აქაც მარტივია - ჯოჯოხეთში მიუჩენდა ადგილს კითხვის დამსმელს, უფალი კი სიმწრით ჩაიღიმებდა მისი შემხედვარე. და სწორედ მისი პასუხი იქნებოდა პრობლემის გასაღები და პასუხი იმაზე თუ ვინ ახალისებს აგრესიას ქვეყანაშიც და სახელმწიფოშიც.

შეუძლებელია, არ დავინახოთ პარალელები _ ტაძარს, მოქადაგე ღვთისმსახურს, ტაძარში მყოფ მრევლსა და მედიასაშუალებებს შორის. დამიჯერეთ ეს უფრო მძლავრი იარაღია, ვიდრე თუნდაც ყველაზე დიდი აუდიტორიის მქონე რომელიმე მაუწყებელი. და ვინ ისმენს ამ ქადაგებებს, ვინ აანალიზებს? თუ მედიის საქმე მხოლოდ ის არის ვინ ვის წამოხადა კაბა?

ნუთუ ვერ ხვდება მედია, რომ სწორედ იქ, ტაძრებში ყალიბდება აგრესიული ფონი და იქ იწერება საქართველოს არსებობის ცუდი სცენარი?

ვინმე საუბრობს იმაზე, რომ დამოუკიდებელ საქართველოში ჩვენ, ფაქტობრივად, მივიღეთ ვითარება, როცა ეკლესიებს მიშურებულ ადამიანებს რწმენის შინაარსი გააზრებული არ აქვთ. და აქ არ ვსაუბრობ მრევლზე, არამედ პირველ რიგში ღვთისმსახურებზე. შიშით ბატონობის სწავლების შედეგად, რადგან სხვა რამით, პირველ რიგში ცოდნით, ქრისტეს რჯულზე ადამიანების მოქცევა ღვთისმსახურთა უმეტესობისთვის შეუძლებელია - ბრმადმორწმუნეებითა და ფარისევლებით გაივსო ტაძრები.

ვინმე მსჯელობს იმაზე, რომ ქრისტეს სწავლების ზედაპირული ცოდნისა და არასაკმარისი არგუმენტების პირობებში, ეკლესიის ცალკეულ მესვეურთა და მის წიაღს თავშეფარებულთა უმთავრეს იარაღად აგრესია იქცა. და ეს არ არის მედიის საქმე?

დიახ, სწორედ რომ ეკლესიის პოლიტიკის, მის მიერ ფორმირებული საზოგადოებრივი აზრის შედეგად, ჩვენ გვაქვს ვითარება, როდესაც ქრისტეს რწმენას იცავენ არა არგუმენტებით, არამედ აგრესიით, მუქარითა და სამსჯავროს შიშის დამკვიდრებით. როდესაც ეკლესია ფლობს კომუნიკაციის უამრავ ელემენტსა და საშუალებას, მან აირჩია ინსტიტუციისა და მრევლის თვითიზოლაციის პოლიტიკა. ისინი გაურბიან მედიასთან არსობრივ კომუნიკაციას, არ ვსაუბრობ ცალკეული ფაქტებისა თუ ცალკეული მოვლენების შესახებ ზედაპირული ინფორმაციების გავრცელებას. საინფორმაციო სივრცეში, ფაქტობრივად, არ ქვეყნდება თანადროული პუბლიცისტური თუ ანალიტიკური მასალები, რომლის ავტორებიც საეკლესიო მოღვაწეები იქნებოდნენ. არ მიმდინარეობს საჯარო დისკუსიები საზოგადოებისთვის საჭირბოროტო საკითხებზე და თუ ასეთი ფაქტები გვაქვს, ამ დისკუსიის მონაწილე მხოლოდ ეკლესიის მიერ შერჩეული ვიწრო სეგმენტია.

ჩვენ, ფაქტობრივად, ვერ ვისმენთ ეკლესიის პოზიციას უმნიშვნელოვანეს საკითხებზე, რომელიც სახელმწიფოსა და საზოგადოების მაღალი ინტერესის სფეროს განეკუთვნება. შესაბამისად, ეკლესია ქმნის მოცემულობას, რომლის მიხედვითაც მისთვის საინტერესოა მხოლოდ საკუთარი აზრი დ მხოლოდ „საკუთარი მრევლისთვის“. მაგრამ ისინი არ გაურბიან დაპირისპირებას საზოგადოებრივ ჯგუფებთან და სახელმწიფოსთან საკუთარი ინტერესების რეალიზებისთვის. ეს დაპირისპირება მეტწილად ძალისმიერი ან შანტაჟის ელემენტების შემცველია.

და ამ ყველაფერზე როდის საუბრობს მედია, მხოლოდ მაშინ, როდესაც ვიღაცას თავში ურტყამენ?

გამოსავალი? როგორ გავარღვიოთ ეს ჩაკეტილი წრე, რომელიც ბოლო 30 წლის განმავლობაში ეტაპობრივად ყალიბდებოდა? ამ ვითარებაში აუცილებელიც გახლავთ შემდეგი აღიარება _ ქართულ მედიასივრცეში გვაქვს საეკლესიო თემატიკაზე მომუშავე ჟურნალისტების, ანალიტიკოსების დეფიციტი. სამეცნიერო წრეებში საკუთარი კომფორტის მოყვარული მკვლევრები ცდილობენ ან კარგი ისაუბრონ ეკლესიაზე, ან დადუმდნენ. იმის გამო, რომ თემა მართლაცდა სპეციფიკურია, ძნელია, ყველას მოეთხოვოს მისი სათანადო ცოდნა. მაგრამ როგორ უნდა შეივსოს ეს ვაკუუმი და ადამიანებს, თუნდაც, ღვთისმსახურებს ავუხსნათ, რომ პლურალიზმი სულაც არ არის საშიში; რომ მრავალფეროვნება უფრო სიმდიდრეა; რომ წინააღმდეგობები დიალოგის გზით უნდა გადაილახოს და არა აგრესიით; რომ თვითმყოფადობა ადამიანის გამორჩეული თვისებაა; რომ ღმერთს ადამიანები არ მიუტოვებია და თავის მხრივ, სულაც ათეისტი ადამიანიც არ არის უღმერთო...

როგორ დავამსხვრიოთ დამკვიდრებული საზოგადოებრივი აზრი, რომ ღმერთისა და სამსჯავროს კი არ უნდა გვეშინოდეს, არამედ ღმერთი სიყვარულია და სიყვარულის უფლება აქვს ყველას? პასუხი არის მარტივი _ გაბედულობით.

ხომ ცხოვრობენ ამ სახელმწიფოში ადამიანები, რომელთაც სწამთ, რომ ღმერთია სიყვარული და თავისუფლება, პასუხისმგებლობასთან ერთად. ამიტომ რაც მეტი გაბედავს ამხილოს, რაც მეტი გადაწყვეტს, ტაძრიდან გაგდებული უფალი ტაძარში დააბრუნოს, რაც მეტი ადამიანი დაუპირისპირდება აგრესიას სიყვარულით, უცოდინარობას განათლებით, მით უფრო მალე დავუბრუნებთ ეკლესიას ღმერთს, სახელმწიფოს ხალხს. 

ავტორი: გოჩა მირცხულავა, ანალიტიკოსი

„ნიშენ ჯორჯია“